Nobel Y học 2019 đã có chủ: Bước tiến mới trong điều trị ung thư và thiếu máu

Từ năm 1901 đến 2018, đã có 216 lần giải Nobel Y sinh được trao, trong đó có 12 phụ nữ từng được nhận giải này

Cơ chế cảm nhận oxy của tế bào

Mặc dù ai cũng biết rằng con người cần oxy để tồn tại, nhưng cơ chế phân tử đằng sau cách các tế bào phản ứng khi lượng cung oxy tăng hoặc giảm vẫn chưa được biết rõ. Và các nhà khoa học đạt giải Nobel Y sinh năm nay chính là người tiên phong giải đáp được bí ẩn đó.

Trước đó, nhà khoa học người Mỹ Gregg Semenza đã nghiên cứu erythropoietin (EPO), đây là một loại gene khiến cơ thể tạo ra nhiều tế bào hồng cầu hơn và cô lập các phân đoạn DNA cụ thể giúp nó thích nghi với mức oxy thấp (tương tự như mức oxy giảm ở những nơi có độ cao lớn).

Ở những nơi độ cao lớn, chẳng hạn như đỉnh núi, cơ thể phản ứng với mức oxy thấp bằng cách ngăn chặn một bộ protein quan trọng khỏi việc bị phá vỡ. Điều này làm tăng nồng độ hormone EPO, thúc đẩy sản xuất các tế bào hồng cầu mang oxy.

Dựa trên kết quả nghiên cứu này, Giáo sư Semenra cùng một nhà khoa học người Anh là Peter Ratcliffe đã chỉ ra rằng cơ chế cảm nhận oxy có mặt trong hầu như tất cả các mô của con người.

Sau đó, Bác sỹ người Mỹ William Kaelin đã xác định được một gene khác, hiện diện ở những bệnh nhân mắc chứng rối loạn di truyền khiến họ có nguy cơ mắc một số bệnh ung thư cao hơn nhiều. Gene này tái tạo lại khả năng ngăn chặn sự tấn công của bệnh ung thư của cơ thể và nó đóng vai trò chính trong cách các tế bào ung thư phản ứng với mức oxy thấp.

Chân dung 3 nhà khoa học đạt giải Nobel Y sinh 2019

Công trình nghiên cứu này đã làm sáng tỏ các quá trình cụ thể ở cấp độ tế bào mà cơ thể trải qua khi thiếu oxy, từ đó duy trì chức năng cơ bắp trong khi tập thể dục để thích nghi với cuộc sống ở những nơi có độ cao lớn. Khả năng cảm nhận oxy của tế bào cũng rất cần thiết trong quá trình phát triển của thai nhi và tạo ra các mạch máu mới.

Đặt nền móng phát triển các loại thuốc mới

Một số lượng lớn các bệnh có liên quan đến EPO, bao gồm suy thận và thiếu máu nặng.

Như đã biết, tế bào ung thư cũng có nhu cầu về oxy và chất dinh dưỡng từ máu như những tế bào bình thường khác. Khi chúng không ngừng tăng sinh, khối u cũng dần hình thành, dễ dàng phát triển nhờ được các mạch máu gần đó nuôi dưỡng.

Video: Cấp cứu cho người bị nghẹn, hóc dị vật như thế nào?

5 loại dầu ăn tốt nhất cho người bệnh đái tháo đường

Nên đọc

Khối u càng lớn sẽ cần nhiều nguồn máu hơn. Do đó, các mạch máu mới sẽ hình thành và giúp khối u tăng trưởng ngày một to dần. Thông qua các mạch máu này, tế bào ung thư lại xâm nhập và lây lan đến các bộ phận khác của cơ thể.

Ủy ban Nobel cho biết rằng các nhà khoa học đang tiến hành một số thử nghiệm để phát triển các loại thuốc làm gián đoạn quá trình này.

Các loại thuốc mới sẽ kích thích tạo ra EPO, giúp điều trị bệnh thiếu máu. Một loại thuốc như vậy đã được phê duyệt ở Trung Quốc.

Về cơ bản, chúng khiến cơ thể nghĩ rằng mình đang ở một nơi độ cao lớn, thúc đẩy việc tạo ra các tế bào hồng cầu mới để có đủ oxy cho các tế bào.